Sinema: Soğuk Savaş’tan İki Ajan Filmi: Notorious ve North by Northwest

Son zamanlarda Alfred Hitchcock’tan iki film izledim: Notorious ve North by Northwest. İki film pekçok açıdan birbirine benziyor. Birbirine aşık iki ajan... Kadın olanı kötü adamın yanında; ilkinde karısı, ikincisinde ise metresi oluyor. Ne fedakarlık ama... Ülkesi için başka bir adamla evlenmek...Üstelik her iki filmde de erkekler buna göz yummak duruumunda kalıyorlar.

Notorious daha Hitchcock tarzı. 1946’da çekilmiş. Eğlenceli bir gerilim sunuyor..Filmi izlerken burada daha önce yazdığım Shadow of a Doubt’u hatırladım. Herkes birbirinin sırlarını biliyor ama bilmezden gelip bir oyun oynuyorlar. Bu Hitchcock’un sevdiği bir tarz işte. North by Northwest ise daha hareketli bir film. Sanki James bond filmlerine öncü bir film gibi. 1959’da geçiyor.

Notorious’ta babasının Alman ajanı olduğunu öğrenen genç kız, derin bir bunalıma girer ve babasından nefret etmeye başlar. Babasının ölmesinden sonra ise federal bir ajan kendisine ajanlık teklif eder. Ingrid Bergman’ın canlandırdığı Alicia, Alman kökenli olmasına rağmen teklifi kabul eder. Bu kabulde ajana aşık olmasının etkisi yok diyemeyiz tabii ki...Filmin bana en çarpıcı gelen yanlarından birisi kadına aşkını bir türlü ifade edemeyen Devlin ( Cary Grant) karakteri. Film boyunca zor durumda kalıyor. Üstlerinin bunu öğrenmesini istemediği için sevdiği kadının takip ettikleri adamla evlenmesine göz yummak zorunda kalıyor. Film boyunca birbirleriyle didişiyorlar. Ama ölüm noktasına gelince adam aşkını itiraf ediyor ve Alicia’yı kurtarıyor.

North by Nothwest ise bir aksiyon filmi. Bir reklamcı birkaç ajanın kendisini karşı taraftan biriyle karıştırıp öldürmeye çalışmaları sonucu kendisini uluslararası bir mücadele içinde buluyor. Üstelik trende tanıştığı ve hemen aşık olduğu gizemli kadın da bu oyunun içinde sürekli değişen rolleri ile onu şaşırtıyor.

Alfred Hitchcock bu iki filmde de birkaç saniye de olsa görünüyor. Notorious’ta bir partide şampanya içen bir davetli iken, North by Northwest’te ise otobüse binemeyen adam olarak karşımıza çıkıyor. Filmin kamera arkasının anlatıldığı DVD’de kızı onun böyle yapmasını usta bir ressamın yaptığı resme imzasını koymasına benzetiyor. Hitchcock her filmde birkaç saniye yer alarak bu imzayı atıyormuş.

North by Nothwest’te bir uçak sahnesi var. Oldukça güzel. Sinema tarihinin en etkileyici aksiyon sahnelerinden biri olduğunu söylüyor Vikipedi sayfası. Bana o kadar etkileyici gelmedi ama o zamanların imkanlarına göre elbette çok başarılı.

Klasikleri izlerken pekçok klişe sahneyi de görmüş oluyorsunuz. Mesela North by Northwest’te bir tane uçurum kenarından sarkma sahnesi var. İlk kullanıldığı yer orası mıdır bilmiyorum ama daha sonraları yüzlerce defa kullanıldığı kesin. Filmlerin senaryoları da daha sonraki pekçok filme esin kaynağı olmuş. Mesela Mission Impossible 2’de Notorious’a bol atıf varmış.

Bu iki film herkesin seveceği tarzda olmayabilir. Ama klasik filmleri ve Hitchcock filmlerini sevenlerin kaçırmaması gereken filmler. Imdb listesinde Notorious 129.(8,2 puan), North by Northwest ise 33. sırada(8,6 puan).