ARA

Uzunluğu bilinmez bir ara. Belki kısa, belki de uzun olacak. Ama bu 'arada' başka bir hayata yelken açmış olacağım.

Okudukça: İkiilebir

Reha Çamuroğlu’nun İkiilebir adlı romanı tasavvuf ve inanç üzerine bir kitap. Aynı zamanda Ak Parti milletvekili olan yazar Alevi kimliği ile de tanınıyor. Ben de yabancı olduğum Alevilik hakkında biraz bilgim olsun, bir de karşı tarafın penceresinden bakayım diye daha önce yazarın İsmail’ini okumuştum. Üslubu hoşuma gitti ve Türkiye Yazarlar Birliği 2001 en iyi roman ödülüne sahip İkiilebir’i rafta görünce almadan edemedim. Lakin kitap hayatımda önemli değişimlerin yaşandığı zor bir döneme denk geldi ve 151 sayfalık kitabı iki ayda ancak bitirebildim.

Romanın enteresan bir kurgusu var. Nevzat Köroğlu isimli Marksist ideolojiye sahip bir yazarın yaşadığı inanç krizi ile inanmayı ve tasavvufu araştırıp sorguladığı bir bölümle başlıyor kitap. Derken yüzyıllar öncesine ruhani bir yolculuk yapıp Moğollar arasında irşad faaliyetleri yürüten bir Alevî şeyhi olan Barak Baba ile ruhsal bir dostluk kuran Nevzat Köroğlu’nun gözlemleri üzerinden tasavvufi bir anlatım yer alıyor. Bu bölümlerde Allah’ın sıfatları ve insanın onu ne kadar taşıyabildiği, yansıtabildiği tartışılıyor. Tartışmayı yapan kişiler Barak Baba ve onu koruyan Moğol birliğinin komutanı Börü. Börü’nün şahsiyetinde Moğolların İslamiyet’e nasıl ısındığı, yüzyıllar boyunca niye büyük katliamlar yaptıkları ilginç metaforlarla anlatılıyor. Nevzat onları yıllar boyu takip ediyor ve en sonunda onunla konuşmayı başarıyor. Kendi yaşadığı inanç krizi hakkında da Barak Baba ile çeşitli mütaalalarda bulunuyor.

Moğolların istilalarına değişik bir açıdan bakmayı sağlıyor kitapta Çamuroğlu. Doğruluğu tartışılır ama Börü’nün ağzından ilginç Moğol gelenekleriyle tanışıyoruz. Mesela bir grup genç bir şekilde sahibine yakalanmadan birinin atlarını çalabilirse artık o atlar onun kabul edilirmiş. Daha sonra sahibinin yanında caka satmak ayrı bir yiğitlik olarak görülürmüş. Hatta çalınan atlar Han’ın atları olsa bile.

Yine Moğolların ilginç bir özgürlük telakkileri var kitaba göre. Özgürlük ve mutluluk sonsuz çayırlarda at koşturmak demekmiş onlara göre. O yüzden yerleşik hayatı bir tutsaklık kabul ediyorlarmış. Şehirleri yakmaları, yıkmalarının sebebi buymuş. Bağdat Kütüphanesi’ndeki binlerce yazma eseri yakarken içlerinde bin yıldır hapis kalan ruhları özgürlüğe kavuşturduklarına inanıyorlarmış.

İkiilebir ilginç ve hoş bir kitap. Ama ben yeterince hakkını veremediğimi düşünüyorum. İleride bir kez daha okursam daha çok istifade ederim gibi geliyor. Çünkü yukarıda söylediğim gibi biraz gümbürtüye geldi ne yazık ki.

 

Develerin Devrimi

Rahmetli babam derdi ki: "Çıldırmış bir deveyi sigara dumanı teskin eder. Sahibi bir fırsatını bulup da burnuna sigara dumanı üflerse deve sakinleşir, o zaman sahibi yularını ele geçirir, bağlar."

Bu bana milyonların burnuna birilerinin çoktan neler üfleyeceği hesabını yapmaya başladığını düşündürüyor: Batı, yıllardır hem [Mısır'ın ve Arap Dünyasının]rejimlerini destekliyor hem çeşitli 'sivil kuruluşlar' adı altında milyonlarca dolarlık faaliyet pompalıyor: Yoksullara duyarsız adaletsiz büyüme ideolojisi, modern tüketim, nihilizm, bedensel hazlara indirgenmiş özgürlükler, her şeyin kişisel tercihlere endekslenmesi, cinsel tercihler vs. türünden o kadar çok duman var ki, uyuşturucu etkisine sahip.


[Ali Bulaç-03 Şubat 2011-Zaman-'Develerin Devrimi']

Sahabeler ve Sonrakiler

Asr-ı Saadet'te, insanlar kendilerini, giderek tamamlanmakta olan bir dinin rükünlerini yerine getirmeye adamışken; Asr-ı Saadet'ten sonraki insanlar, kendilerini tamamlanmış bir dinin içinde buldular. İlkinde insanlar dinin hükümlerini içselleştirerek yollarına devam ederken; ikinciler, içine doğdukları tamamlanmış dini kendi yaşayış tarzına uyarlamaya girişti. Böylece sahabi ile sonrakiler arasındaki telakki tarzı kapatılması imkân dışı kalan bir yarılmayla ayrıldı.

Böylece sahabeler kendilerini dinin öngörülerine doğru değiştirmeye çabalarken sonrakiler, dini, içinde yaşadıkları dünyanın şartlarına göre algılamaya girişti. Herkes ona kendi dünya görüşüne, felsefi telakkisine, hatta keyfine göre bir anlam vermeye çalışınca; din ne ise o olarak değil, fakat herkesin ona izafe ettiği görüşe göre anlam kazanmaya başladı.


[Rasim Özdenören-Yeni Şafak-13.01.2011]

Değişik bir Mısır Analizi

Önce Tunus ardından Mısır’da meydana gelen halk ayaklanmaları 2011’in ilk aylarında Arap dünyasının bu iki önemli ülkesinde uzun yıllardan beri süren rejimleri devirdi. Tunus lideri Zeynelabidin bin Ali 23 yıl sonra, Mısır devlet başkanı Hüsnü Mübarek 30 yıl sonra halk gösterileri ile yönetimi bırakmak zorunda kaldılar. Her ikisi de daha pek çok Arap lider gibi ülkelerini Batı’nın istek ve arzularına göre uzun yıllardır yönetiyorlardı. Şimdi bu olayın etkisinin domino taşı gibi tüm coğrafyaya yayılacağı konuşuluyor. Yaklaşık bir buçuk aydır televizyonlar, gazeteler ve internet medyası bu konu üzerine derin analizler yapıyor, yazı dizileri hazırlayıp sabahlara kadar tartışma programları düzenliyorlar. Şu ana kadar bana göre en güzel Mısır analizlerinden birini Zaman Gazetesi yazarı Beşir Ayvazoğlu 10 Şubat tarihli yazısında şöyle yapmış:

Kahire'de kaldığımız otelin adı Cleopatra, oteldeki barın adı Nefertiti idi. Şehrin en tanınmış meydanlarından biri de II. Ramses'in adını taşıyor, koca bir Ramses heykelinin süslediği bu meydana Ramses Caddesi'nden gidiliyordu. Dönüşte bindiğimiz -sonraki yıllarda yaptığı uçuşlardan birinde düşen- külüstür uçağın adı da Tutankhamun... Meydan Tahrir'deki ünlü Mısır Müzesi, antik Mısır buluntularıyla tıka basa doluydu. Orada burada yolumuzu çeviren satıcılar, üzerlerine firavunların hayatlarıyla ilgili resimler çizilmiş papirüsler, Nefertiti kabartmalı kolyeler, Tutankhamun ve Nefertiti heykelciklerini satmak için dil döküyorlardı. Bunların gerçek Mısır'la, yaşayan Mısır'la hiçbir ilgisi yoktu.

Gerçek Mısırlı, oryantalizmin kendisi için icat ettiği kimliği hiçbir zaman benimsemedi. Halkın asıl kimliği İslâm; Giza'ya, ünlü piramitleri ve sfenksi görmeye giderken bindiğimiz takside dinlediğimiz Kur'an bize bu derin tezadı açık bir şekilde göstermişti.
Avrupalılar, Napolyon ve ordusunun Giza piramitlerini gördüğü 21 Haziran 1798 tarihinden beri tuhaf bir Mısır rüyasında yaşıyorlar. O yılın ilkbaharında, Institut de Franc'ın büyük toplantı salonunda Arabistan Seyahati adlı iki ciltlik kitabın deri cildine sert bir şekilde vurarak ilmin Mısır'daki görevini açıklayan Napolyon, sefere çıkarken yanına bir düzine oryantalist almıştı. Kalbinde İskender ve Sezar gibi cihangirlerin ihtirası, Mısır'ı Avrupa'nın, daha doğrusu Fransa'nın tabii bir uzantısı haline getirmeyi hayal ediyordu.

Bonapart'ın emriyle başlanan ve 1803-1828 tarihleri arasında 33 cilt olarak yayımlanan Description de I'Egypte (Mısır'ın Tasviri) adlı dev eserde Mısır, asıl gerçekleri ve değerleriyle değil, Avrupa'yla uzak geçmişindeki ilişkileri açısından ele alınmış, dünya tarihi içinde, Avrupa'nın menfaatlerine ve fantezilerine uygun bir yere oturtulmuştur.

Uzak geçmişinde bilgi ve medeniyet kaynağı olan Mısır, oryantalistlerin gözünde, yaşayan haliyle incelenmeye bile değmezdi; "barbarlığa gömülmüş yaşıyordu." Gerçek Mısır'ın hayal kırıklığına uğrattığı Gerard de Nerval, 1843 yılında Theophile Gauthier'ye yazdığı bir mektupta, "Keşke o ülkeyi hayallerimden çıkarıp atarak hâtıralarımın arasına gömmeseydim." diyordu.

Hiyerogliflerin esrarı, bilindiği gibi, Champollion tarafından, meşhur üç dilli Rosette taşı sayesinde çözülünce, o güne kadar aslında kapalı bir kutu olan antik Mısır'ın kapıları ardına kadar açıldı. Bu, aynı zamanda oryantalizmin yeni kollarından birinin, Ejiptoloji'nin doğuşu anlamına geliyordu. Mısır, artık Batılı arkeologları ve arkeolog kılıklı soyguncuları mıknatıs gibi kendine çeken bir ülkeydi. Kazmasını kapan Mısır'a koşuyordu. Muhteşem firavun mezarlarında hayal edilmesi bile güç hazinelerin yattığını çok iyi biliyorlardı.

Modern Mısır, resmî tarihini -Tek Parti devrinde bizim kendimize Hititlerde vb. menşe aramamız gibi- İslamî dönemi yok sayarak Firavunların Mısır'ı üzerine inşa etti. Nâsır'dan itibaren liderleri de Firavunlara benziyordu zaten. Meydan Tahrir'de kükreyen kalabalıklar, sadece adaletsizliğe, yoksulluğa, zulme değil, aynı zamanda icad edilmiş Mısırlı kimliğine ve bu kimliğin muhafızlarına isyan etti.

Sinema: Hain

Traitor (Hain,2008), bir önceki yazıda (Ölümcül Tuzak-Hurt Locker) bahsetmediğimiz ama Hollywood klişelerine göre oldukça orijinal bir film. İslamofobiye önemli bir eleştiri getiriyor. Filmin konusu şöyle: Müslüman bir Amerikan ajanı radikal İslamcı teröristlerin arasına sızmayı başarmış ve kendisini onlara kanıtlamıştır. Hedefi 50 ayrı halk otobüsüne intihar eylemi yapacak olan örgütün liderine ulaşmaktır. Bu sırada kendisine bu gizli bir görevi veren birim o kadar tedbirli davranmaktadır ki federal ajanlar peşine düşer ve adı en çok arananlar listesine koyulur.

Filmin beni heyecanlandıran iki yönü var. İlki filmde Müslümanlara empati ile bakmaya çalışılması. Ahmet Turan Alkan’ın çok hoşuma giden sözü ile ifade edecek olursak Traitor filmi İslami teröre anlayışla değil ama anlama çabası ile yaklaşıyor. “İslami terör”ün (ki bu ifade son derece yanlış zira Hristiyan teröristler için de Hristiyani terör mü diyeceğiz?) sebebini anlamaya çalışıyor. Bunu yaparken İslamofobiye sebebiyet veren klişe ifadelerden kaçınıyor. Mesela Guy Pierce’ın oynadığı karakter, “Hıristiyanlığın olduğu gibi, İslamiyet’in de birden fazla yüzü var” diyor ve önyargılı davranan meslektaşını film boyunca uyarıyor.

İkincisi, Don Cheadle’ın oynadığı Samir karakteri -her ne kadar hatalar olsa da- samimi bir Müslüman rolünü çok güzel oynuyor. Zaten filmi de tek başına sürüklemeyi başarıyor Cheadle. Mesela intihar eylemcilerinin İslamiyeti ne kadar yaşadıkları meselesi çok güzel verilmiş. Samir kendisine içki ikram eden örgütün üst düzey yöneticisine içkinin haram olduğunu, ‘savaş koşullarındayız, takiye yapmalıyız’ bahanesinin kimsenin görmediği bir yerde geçerli olamayacağını çok etkileyici bir şekilde anlatıyor.

Filmde hatalar yok değil. Örneğin Yemen’i harap ve bitap, toz toprak içinde küçük çocukların ellerinde kalaşnikoflarla gezdiği bir yer olarak görüyoruz. Hemen dikkatimi çeken başka bir hata da Samir’in elmayı sol eliyle yemesi oldu. Çok detaymış gibi gelebilir ancak bu derece hassas bir dindar böyle bir noktayı atlamaz. Yine de bu hatalar çok üzerinde durulmasını gerektirecek fahiş noktalar içermiyor.

Hain filmi ortaya koyduğu önyargısız yaklaşımı ile övgüyü hak ediyor. Amerikalılara ve Batı’ya meselenin öyle göründüğü gibi olmadığını iyi niyetli bir şekilde anlamaya çalışıyor. “Truth is complicated (Gerçek oldukça karmaşıktır)” cümlesi adeta filmin mottosu olmuş. İslam ile terörü ilişkilendirenlere, zihniyetlerini esaslı bir şekilde sorgulama ve gerçeklerin derunu üzerine düşünme fırsatı sunuyor.

Sinema: Ölümcül Tuzak

Geçtiğimiz yılın en iyi film Oscar’ını alan Ölümcül Tuzak, Irak’taki Amerikan askerlerinin psikolojisi üzerine yapılmış bir film. Hollywood aynen Vietnam filmlerinin pek çoğunda olduğu gibi son 4-5 yıldır Irak üzerine filmler yapıyor. Bunların pek çoğu Amerika’yı haklı çıkarmaya yönelik ısmarlama filmler gibi duruyor.

Body of Lies(2008), In the Walley of Elah (2007) ve The Hurt Locker (2008) Irak Savaşı nedeniyle kendi kamuoyu önünde ve dünyada itibar kaybeden Amerika’nın bir nevi kendini aklama çabası adına yakın zamanda peş peşe çekilmiş sansasyonel filmler. Daha pek çok film vardır muhtemelen ancak ben bu üçünü izledim şu ana kadar. Amerika bu filmler ile sanki hatalarını kabul edermiş gibi yapıp, bir yandan da ‘Ama bakın Irak’taki ortama, burası adamı ne hale getiriyor diyorlar. Birçok askerimiz psikolojik sorunlar yaşadılar ve yanlış işler de yaptılar ama böyle bir ortamda maalesef bunlara katlanacağız biraz’ diyorlar aynı daha önce pek çok kez Vietnam hakkında yaptıkları gibi. Vietnam’dan çıkamamışlar ama muazzam medya, sinema ve ekonomi güçleriyle tüm dünyaya kendilerini haklı gösteren taraf olmuşlardı. Vietnamlılar barbar, acımasız, cani insanlardı. Envai çeşit işkenceler yapıyor, Amerikan askerlerini katlediyorlardı. Iraklı intihar bombacıları da aynı onlar gibi. O kadar merhametsizler ki bir çocuğu öldürüp, karnına bomba dikiyorlar. Oysa bomba imha ekibindeki kahraman Amerikan askeri o kadar merhametli ki cesedi patlatmaya kıyamıyor ve hayatını riske atarak bombayı çıkarıyor!

The Deer Hunter (1978), Full Metal Jacket (1987) ve Apocalypse Now (1979) gibi filmler de zamanında savaşı eleştirip ‘bizim ne işimiz var burada?’ teması ile savaşın insanı ne hale soktuğunu gösteren filmlerdi. Ne yazık ki o filmlerde de ‘tamam ama…’ diye başlayan cümleler işliyordu Hollywood yüz milyonlarca insanın bilinçaltına. Ve bir sürü Oscarlar, altın küreler verdiler o filmlere.

2010 yılı en iyi film ve en iyi yönetmen dâhil 6 Oscar alan Ölümcül Tuzak da aynı onlar gibi. Film şu sözle açılıyor: “Savaşma arzusu güçlü ve ölümcül bir hastalıktır. Savaş bir uyuşturucudur.” Şu sözler de en iyi yönetmen ödülünü alan filmin yapımcısı ve yönetmeni Kathryn Bigelow’a ait:

"Savaşların en kirli sırrı, bazı erkeklerin savaş yapmayı çok sevmesi ve dünyayı kendi hırsları için bilinçli olarak kızıştırmasıdır. Ölümcül Tuzak'ta bu hassas meseleyi kurcalayıp deşifre etmeye çalıştım. 21'inci yüzyılın savaşlarında artık eski zamanlardakine benzer kahramanlar da kahramanlıklar da çıkmıyor. Çünkü zaten bu çatışmaların doğuş gerekçeleri son derece kirli; ulusal onuru korumaya değil bütünüyle dünyevî çıkarlar elde etmeye yönelik... Üstelik çağdaş savaşların herhangi bir kazananı da olmuyor. O hâlde, niye dünyanın dört bir tarafına gencecik çocukları ölmek ve öldürmek için gönderip duruyoruz? Bir kadın olarak, elimde bu gibi konulardaki görüşlerimi beyan edebilmek, tepkilerimi bütün dünyayla paylaşabilmek adına sinema yapmaktan başka araç yok. Ben de şiddetin sorumlularına öfkemi haykırabilmek için elimdeki o tek aracı inatla kullanmaya devam edeceğim."

Yönetmen bunları diyor ama o da hep kendi tarafından bakıyor. Hollywood nedense Vietnam’da deliren, Irak’ta birbirlerini öldüren askerlerin dramını işliyor ama maalesef hiç, bacağı kopan bir Iraklının penceresine ya da sakat doğan Vietnamlı bir çocuğun yaşamı üzerine odaklanmıyor. Dünyayı kendi hırsları için kızıştıran erkeklere kızarken bomba imha ekibinin erkekçe cesaretini kahramanlaştırmaktan uzak durmuyor. Niye dünyanın dört bir tarafına gencecik çocukları ölmek ve öldürmek için gönderip duruyoruz diye sorarken; karşı tarafı cani intihar saldırı düzenleyici katiller olarak göstermekten kaçınmıyor. Bigelow’un filminde şöyle bir izlenime kapılıyoruz: Onlarca yıldır radikal İslami teröristler Irak’ta hunharca katliamlar yapıyormuş adeta ve Amerika masum Iraklıları kurtarmaya gitmiş. Zavallı Amerikan askerleri, ne çetin koşullarda ne büyük fedakârlıklarla onları kurtarmaya çabalıyor. Bomba imha timleri eve dönmek için gün sayıyorlar, ama dönünce vicdanları rahat etmiyor zira her gün bombalar patlamaya devam ediyor ve daha çok bomba imha ekibi lazım hemen savaşa geri dönüyorlar. Üstelik çoluğu çocuğu geride bırakıp her gün ölüme meydan okuyarak yaşamaya katlanıyorlar.

Dayanamıyorum ve yuh artık diyesim geliyor. Sanki o askerler zorunlu askerlik görevlerini yapıyorlar ya da vatanlarını milletlerini korumak, kurtarmak için oradalar. Aslında hepsi paralı asker. Orada olmalarının sebebi, Cem Yılmaz’ın artık Türkçemize kazandırdığı deyimle söylersek tamamen duygusal. Elbette Amerikan düşmanlarını temizleme misyonu pompalanıyor bilinç altlarına 11 Eylül’den beri (hatta daha önceden de). Üstelik olaya “Tanrı beni ilahi bir misyonla görevlendirdi. Bu bir din savaşıdır. Geniş ve uzun vadeli Haçlı Savaşı başlamıştır. Ya benimlesiniz ya da karşımda.” şeklinde bakan bir başkanları da vardı. Yani ölürsem şehit olurum diyenler de vardır belki, haksızlık etmeyelim.

Neyse biz devam edelim. Benim en büyük eleştirim şudur: Bu filmde de diğer yönetmenler gibi Bigelow da “Burada olan bütün faciaların temel sebebi yine biziz. Buralar bizim yüzümüzden bu hale geldi. Ne olacak buradaki insanlara? Bunun hesabını kim verecek.” diyemiyor. Ancak “Savaş uyuşturucudur. Askerlerimizi uyuşturuyor, psikolojilerini, hayatlarını mahvediyor.” diyebiliyor.

Ben de hala Güney Amerika’dan Orta Doğu’ya, Afganistan’dan Afrika’ya hemen hemen bütün sorunların kaynağı olan politikaları kendi siyasetçilerinin üretmiş olduğunun farkına varamayan Amerikalılara ve Avrupalılara hayret ediyorum. Saddam’ın, bin Ladin’in, Hüsnü Mübarek’in, Zeynel Abidin bin Ali’nin ve diğerlerinin kendiliğinden ortaya çıktığını sanıyorlar zavallılar.

Şöyle bir düşününce tüm Afrika’nın açlığı, sefilliği, geri kalmışlığı; Güney Amerika’nın onlarca yıldır ekonomik ve siyasi istikrara ulaşamaması, hala darbelerle uğraşması; Arap dünyasının baskıcı rejimler altında inim inim inlemesi; Afganistan’ın, Pakistan’ın, Irak’ın, Somali’nin bugünkü durumu kimin suçu acaba? Hala ülkemizde sıkıntısını çektiğimiz vesayet rejimi, 27 Mayıslar, 12 Eylüller kimin işi sizce?

Oscar konuşmasında “Bu ödülü Irak, Afganistan ve dünyanın değişik ülkelerinde bulunan Amerikan askerlerini, hatta itfayeciler de dâhil bütün üniformalılara adıyorum.” diyen Bigelow sanki kafasını kuma gömüyor ve filmde ne anlatmaya çalıştığını kendi de bilmiyor gibi geldi bana.



Not: Tüm bu filmlerin aksine, ABD’nin bu politikalarını gerçekten eleştirebilen bazı filmler de var elbette. Gerçi ben şu ana kadar bir kez karşılaştım böyle bir filmle. 2005 yapımı Syriana meselenin bamteline dokunmayı başarıyor. Ama tabii ki Syriana filmi büyük ödüllerden eli boş döndü.

Mısır ve Devrim

Devrimler, küçük insanların isyanıdır, sokakların çocuğudur ve meydanlarda sarmaşık gibi yeşerir, aniden büyürler. Devrim, sadece "ekmek için yapıldığında" eksik kalır. Arap çöllerinin safkan atlarının dört nala koşusunu şiir diline döken şairlerin etkilediği İspanyol edebiyatından mülhem devrim şarkıları yazan Che Guevara, Farazdak'ın mısralarının aynısını tekrarlayan o müthiş hitabetiyle "Devrimler ahlaki arınmadır, manen yeniden dirilmedir" diyordu. Türk solcuları, hiçbir zaman Farazdak ile Che Guevara arasındaki o irtibatı anlayamadılar, çünkü onlar dinleriyle ve halklarıyla kavgalıdırlar.

1789 Fransız Burjuva Devrimi'ni veya 1917 Bolşevik Devrimi'ni küçümsemek işimiz değil. Bu doğru olmaz, hakşinaslık da olmaz. Ama zaten tarihe geçen isimlendirmeler yeterince açık! Ruslar, 'proletarya', Fransızlar 'burjuva' devrimleri yaptıklarını söylüyorlar. Her ikisi de bir "sınıf"ın devrimi. Her iki sınıfın ayrı ve birbirine karşıt ideolojileri oldu. Biri kapitalizm, diğeri sosyalizm-komünizm olarak kendini tescil ettirdi.

Her iki devrimin eksiği sadece "ekmek" için yapılmasıydı. Ve sadece sınıfsaldı! Herkesi ayağa kaldıracak devrimi dinler yapar! Ve sadece İslam herkese şemsiye açar.

[Ali Bulaç, Zaman, 05 Şubat 2011, ‘Nil'in kızı, Kahire!’]

Edebiyat Ayrıntıdadır

Edebi metinleri "sadeleştirmek" acayipliğini, faciasını yaşamak aklın alacağı bir şey değildir. Bir "ulusun" belirli bir kültür dili olur, o dilin belirli sayıda sözcükten oluşan bir hacmi bulunur. Belirli bir eğitimden geçmiş herkesin ona sahip olması şarttır. Sonuç bu değilse ortada bir yanlışlık var demektir.

Edebiyat metnini salt iletişim mantığıyla okumak, bir romanın özetini okumaktan farksızdır. Edebiyat bir bilinç işidir ve bilinç ancak dille oluşturulur. Osmanlıca metni sadeleştirmek bir zihniyeti yok etmektir ki, orada edebiyat kalamaz, katledilir. Edebiyat ayrıntıdadır.

[Hasan Bülent Kahraman-Sabah -5 Ocak 2011-"Kendimizden korkmak ve Osmanlıca"]

Hukuk Sistemi

'Türk vatandaşı, 'İsviçre Medeni Kanunu'na göre evlenen, 'İtalyan Ceza Yasası'na göre cezalandırılan, 'Alman Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası'na göre yargılanan, 'Fransız İdare Hukuku'na göre idare edilen ve 'İslam Hukuku'na göre gömülen kişidir!'

                                                                                         Uğur Mumcu
                  ('Türk vatandaşı kimdir?' sorusuna bir mizah dergisinin verdiği cevabı aktarırken.)


Anlaşılmaz bir şekilde demokrasi şehidi ilan edilen Mumcu günümüzdeki hukuk sisteminin halini görse ne derdi acaba?